280
Bundan roppa – rosa 40 yil oldin, 1981 yil 27 avgustda 33 yoshida, sport tarixidagi eng ko’zga ko’ringan xokkeychilardan biri Valeriy Xarlamov avtohalokatga uchrab vafot etdi. Siz soatlab gaplashishingiz va u haqida yozishingiz mumkin bo’lgan inson.
Valeriy, uning rafiqasi Irina va uning amakivachchasi Sergey “Volga” avtomobilida Pokrovkadagi dachasidan shaharga qaytayotgan edilar. Mashina boshqarayotgan Irina yomg’irdan silliq bo’lib qolgan yo’lda boshqaruvni yo’qotdi. Natijada, mashina qarama-qarshi kelayotgan yo’lga chiqib ketdi va u erda “ZIL” yuk mashinasi bilan to’qnashdi. Mashinalar haqida biladigan odamlar, bunday to’qnashuvlar nima bilan tugashini tasavvur qilishlari mumkin. Afsuski, “Volga”dagi barcha yo’lovchilar voqea joyida vafot etishdi…
“TASS malumotlariga ko’ra, bugun ertalab Moskva yaqinida avtohalokatda o’ttiz uch yoshli mashhur xokkeychi Valeriy Xarlamov va uning rafiqasi halok bo’ldi. Ularning ikki nafar kichkina farzandi qoldi – bir o’g’il va bir qiz…”, – “yashin xabar” belgisi ostida malumot berdi axborot agentligi.
Xarlamov bilan sodir bo’lgan fojia haqiqatan ham global miqyosda edi. U haqida Evropada va SHimoliy Amerikada juda ko’p yozildi va gapirildi, gazetalarning birinchi sahifalarida nima bo’lganligi haqida hikoyalar chop etildi. Xarlamovning vafoti munosabati bilan hamdardlik uning Superseriyadagi ashaddiy raqiblari – kanadalik professionallar tomonidan ham aytildi. Muz ustida raqobat – bu boshqa, o’yin maydonchasi tashqarisidagi hayot esa boshqa.
Valeriy Xarlamov haqiqatan ham barchani o’z o’yiniga oshiq qila olgan daho edi. Bugungi kungacha hamma uchun namuna sifatida ko’rsatiladigan sportchi. Ikki karra Olimpiya chempioni, sakkiz karra jahon chempioni va SSSRning 11 karra chempioni. U CSKA tarkibida shayba bilan shunday harakatlar qilganki, raqiblar umuman nima qilishni, uni qanday to’xtatishni bilmay qolishardi. Xarlamovning qatiyatliligi va texnikasi bilan kurashish faqat ochiqchasiga qo’pollik bilangina bo’lishi mumkin edi. Kanadaliklar bazida hujumchiga qarshi ochiqchasiga qo’pol o’ynashdan ham tortinishmas edi.
Kanadalik mashhur xokkeychi, 1972 yilgi Superseriya o’yinlari paytida Valeriyni “ovlagan” Bobbi Klark Xarlamovning buyukligini shunday tan oldi: “Men Rossiya jamoasining bu buyuk hujumchisini shunchalik hurmat qilamanki, uni xafa qilgan paytlarimdan uyalaman. Ammo biz Xarlamovni boshqa yo’l bilan to’xtata olmasdik…”.
Negadir, 2005 yilda Valeriy Xarlamov Torontodagi Xokkey shon – sharaf zaliga kiritildi. Takidlash joizki, Xarlamov NXLda o’ynamagan Vladislav Tretyakdan keyin ikkinchi professional xokkeychiga aylandi. U jahon professionallari tomonidan shunday etirofga sazovor bo’ldi. SHimoliy Amerika xokkeyni yaxshi o’ynaydi va raqiblarining buyukligini tan olishga ikkilanmaydi.
“Valeriy g’ayrioddiy mukammallik darajadagi uchta tezlikka ega xokkeychi edi: muzdagi harakatning tezligi va manyovrning portlovchi tezligini, o’yin vaziyatining ozgina o’zgarishiga klubning reakciya tezligini va nihoyat, fikrlash tezligini o’zlashtirgan edi. Menimcha, bu eng zamonaviy kompyuterlardan kam emas. Bu tezliklarning har birini alohida bo’lsa – boshqa hujumchilarda topish mumkin, lekin ularning jamlanmasi faqat Xarlamovda edi.
Valeriy uchun jamoa manfaatlaridan yuqori narsa yo’q edi. Darhaqiqat, ajoyib uchta Mixaylov – Petrov – Xarlamov abadiy va buzilmas bo’lib tuyulardi, lekin bazida hatto Valeriy Tarasov bilan bahslashishga jurat eta olmadi. Afsuski, afsonaviy xokkeychilardan faqat Boris Petrovich Mixaylov tirik. Yana bir buyuk mergan, shubhasiz, bugun vafot etgan do’sti va jamoadoshining xotirasini hurmat qildi”,- Xarlamov haqida mahalliy murabbiylardan biri Anatoliy Tarasov shunday yozgandi.
Bugun barcha xokkey muxlislari uchun afsonaga aylangan Xarlamovni o’sha mashhur raqam ham yodimizga solib turadi. 17-raqamni ko’rganingizda albatta ko’z oldingizda o’sha afsona Xarlamov gavdalanaveradi.
Xurshida Abdikulova tayyorladi
